ایمنی و کنترل ترافیک در عملیات راهداری و راهسازی

ایمنی و کنترل ترافیک در عملیات راهداری و راهسازی

( ایمنی در عملیات اجرایی )

ایمنی و کنترل ترافیک در عملیات راهداری و راهسازی : نگهداری و تعمیر راه کار روزمره راهداران و پیمانکاران ذیربط آن در راههای کشور می باشد. انجام هر گونه عملیات اجرایی و کنترل ترافیک بر روی راه های موجود،‌ باید ضمن حفظ ایمنی استفاده کنندگان از راه ،‌ ماموران و کارگران مربوط ، جریان روان و ایمن ترافیک و سرعت عمل در انجام کار را همراه داشته باشد. بنابراین برنامه ریزی مناسب و هماهنگ فعالیتها به منظور تامین ایمنی لازم و کاهش تراکم ترافیک و نیز جلوگیری از تاخیر در سفر و ناراحتی استفاده کنندگان از راه با اهمیت می باشد.

عملیات راهسازی و راهداری و کنترل ترافیک در سواره رو یا شانه راه به دلیل تغییر وضعیت تردد ممکن است به ایمنی و حرکت آزادانه وسایل نقلیه ،‌دوچرخه سواران و عابران پیاده خلل وارد کند. لذا هشدار واضح و به موقع به استفاده کنندگان از راه ،‌ قویاً تاکید می شود. در این قبیل موارد تراکم ترافیک به طور مداوم افزایش یافته و باید ماموران انتظامی ،‌راهداری ،‌ راهسازی و پیمانکاران ،‌ به منظور ایمنی هر چه بیشتر ،‌اطلاعات مورد نیاز انجام عملیات را به استفاده کنندگان از راه ارائه نمایند.

در نشریه ۲۶۷ جلد هفتم سعی شده تا بر اساس بخش علایم آیین نامه ایمنی راه ها ،‌ یک استاندارد عملی مناسب برای علایم گذاری و ایمن سازی در این گونه عملیات که توسط راهداران ،‌پیمانکاران و ماموران انتظامی صورت می گیرد ،‌برای ایمنی استفاده کنندگان از راه و پرسنلی که عملیات جاده ای را به انجام می رسانند و یا ماموران انتظامی که مشغول انجام وظیفه هستند و نیز کنترل و هدایت ایمن ترافیک را دارند ، ارائه گردد.

استاندارد یاد شده در این نشریه حداقلی است از آنچه که باید در این گونه موارد اجرا شود. اگر چه در محلهای خاص و بر مبنای مطالعات مهندسی و با توجه به شرایط موجود در محل ،‌ ممکن است علائم و تجهیزات متناسب دیگری نیز مورد نیاز باشد.

در محل انجام عملیات ،‌ شخص حقیقی یا حقوقی و یا سازمانهای ذی ربط در قبال جان تمام استفاده کنندگان از راه و حفاظت آنها از جراحات و نیز حفظ اموال آنها از خسارت احتمالی مسئول می باشند.

بدیهی است پیمانکاران باید قبلا ً بر اساس ضوابط و مقرارت مربوط ،‌ضمن کسب موافقت اداره راهداری محل ،‌ زمان شروع و خاتمه کار را به طریق مقتضی به اطلاع پلیس راه برسانند.

نشان دادن تمام  ( پلانهای ایمنی عملیات اجرایی ) حالاتی که ممکن است در حین انجام کار با آن مواجه شویم، غیر ممکن است ولیکن سعی شده در این نشریه راهکارها و اصول کلی ارائه گردد. اگر کار، محدود به زمان خاصی باشد، ناظران و مسئولان مربوط باید قبلاً با ادارات راهداری و حمل ونقل جاده ای و پلیس راه هماهنگی لازم را به عمل آورند.

»

تعاریف :

منطقه کاری :

به طور کلی منطقۀ کاری در عملیات اجرایی در راهها شامل نواحی ذیل میباشد:

1. ناحیه هشدار اولیه به وسایل نقلیه، قبل از ورود به ناحیه انحراف مسیر و محوطۀ کاری
2. ناحیه انحراف مسیر و هدایت ترافیک
3. محوطه کاری
4. ناحیه پایان عملیات اجرایی (ناحیه هدایت ترافیک به مسیر اولیه )

۱- ناحیه هشدار اولیه (D):

در تمام عملیات اجرایی یک ناحیه پیشآگاهی دهنده لازم است تا به رانندگان نسبت به مسدود بودن و تغییر، پیشآگاهی کافی را بدهد. این ناحیه میتواند شامل علایم پیشآگاهی، چراغ چشمکزن و یا مجموعهای از علایم و چراغها باشد

طول ناحیه هشدار اولیه (D)

طول ناحیه هشدار اولیه عبارت است از فاصله اولین تابلوی پیش آگاهی نصب شده تا ابتدای ناحیه انتقال (شروع مخروط محافظکاری) این طول با توجه به سرعت متوسط وسایل نقلیه عبوری از ۵۰متر تا ۸۰۰متر متغیر بوده و مقدار آن از جدول (۸-۵) تعیین میگردد

جدول۵-۸ فاصله نصب و اندازه علایم موقت (۱)

سرعت متوسط وسایل نقلیه (کیلومتر در ساعت)	فاصله اولین علامت تا کارهای راهداری و راهسازی (متر)	ارتفاع علائم اخطاری و قطر علایم بازدارنده و حکم کننده (میلیمتر)	حداقل تعداد علایم لازم قبل از محوطه کاری (۲)	حداقل فاصله دید برای رانندگان تا اولین علامت (متر)
تا۳۰	بیشتر از ۵۰	۶۰۰	۲	۵۰
۳۱تا۴۰	۵۰تا۱۲۰	۷۵۰	۲تا۳	۶۰
۴۱تا۵۰	۱۲۰تا۳۰۰	(۷۵۰)۹۰۰	۳تا۴	۷۰
۵۱تا ۶۰	۳۰۰تا۵۰۰	(۹۰۰)۱۲۰۰	۴	۸۰
۶۰به بالا	۵۰۰تا۸۰۰	*(۱۵۰۰)۱۲۰۰	۴	۱۰۰

اولین علامت باید اندازه‌ای نظیر آنچه در این ستون نشان داده شده است داشته باشد ،‌اندازه علایم بعدی می تواند برابر عدد کوچکتر باشد.
- در آزادراه‌ها همیشه باید علامت بزرگتر استفاده شود.

۲- ناحیه انحراف مسیر (T)

ناحیه انحراف مسیر شامل دو قسمت است:

     الف- ناحیه انتقال (ناحیه مخروط محافظ کاری) 

هنگامی که ترافیک در یک یا چند خط در حال حرکت است و خط (خطوط) حرکت مسدود میگردد، برای کانالیزه کردن ترافیک عبوری، از شرایط معمولی به محوطه کاری، از ناحیه انتقال (مخروط محافظ کاری)استفاده میشود. این ناحیه به عنوان ناحیه ایمنی باید به وضوح قابل رؤیت بوده و به درستی علایم گذاری شود، به طوری که باعث گمراهی و اشتباه رانندگان نگردد. در ناحیه انتقال چنانچه خط کشی قبلی با شرایط موجود انطباق نداشته باشد، باید نسبت به اصلاح آن اقدام گردد. ناحیه انتقال متناسب با محوطه کاری ممکن است مجهز به چراغ چشمکزن و تابلوی هدایت ترافیک باشد.

   الف-۱-  طول ناحیه انتقال :

طول ناحیه انتقال (طول مخروط محافظ کاری)، با توجه به حداکثر سرعت مجاز حرکت و عرض مسدود شده قسمت کاری (عرض خطر) متغیر بوده و مقدار آن به همراه تعداد مخروطهای ایمنی مورد نیاز در این طول از جدول ( ۶-۵) تعیین میگردد

جدول -۶-۵ طول مخروط محافظ کاری(طول قسمت اتصال ورودی) هنگام انجام عملیات اجرایی در راهها، وقتی که کنترل حرکت وسایل نقلیه مستقیماً انجام نمیگیرد

(کیلومتر در ساعت)		عرض	خطر	(	عرض	مسدود	شده	)
سرعت متوسط اتومبیلها	شرح	۲/۴ متر	۲/۷ متر	۳ متر	۳/۴ متر	۳/۷ متر	۴/۳ متر	۴/۹ متر	۵/۵ متر	۶/۱ متر	۶/۷ متر	۷/۳ متر
تا ۳۰	طول قسمت اتصال (متر) تعداد مخروطهای ایمنی	۳۰ ۵	۳۴ ۵	۳۸ ۵	۴۲ ۶	۴۵ ۶	۵۲ ۷	۶۰ ۸	۶۸ ۸	۷۶ ۹	۸۴ ۱۰	۹۰ ۱۱
۴۰ تا۳۱	طول قسمت اتصال (متر) تعداد مخروطهای ایمنی	۴۵ ۶	۵۱ ۷	۵۸ ۸	۶۳ ۸	۶۹ ۹	۷۸ ۱۰	۹۰ ۱۱	۱۰۲ ۱۲	۱۱۴ ۱۴	۱۲۶ ۱۵	۱۳۸ ۱۷
۵۰ تا۴۱	طول قسمت اتصال (متر) تعداد مخروطهای ایمنی	۶۰ ۸	۶۹ ۹	۷۶ ۱۰	۸۴ ۱۱	۹۱ ۱۱	۱۰۸ ۱۳	۱۲۲ ۱۵	۱۳۸ ۱۶	۱۵۲ ۱۸	۱۶۸ ۲۰	۱۸۲ ۲۱
۶۰ تا۵۱	طول قسمت اتصال (متر) تعداد مخروطهای ایمنی	۷۶ ۱۰	۸۶ ۱۱	۹۵ ۱۲	۱۰۵ ۱۳	۱۱۴ ۱۴	۱۳۴ ۱۶	۱۵۲ ۱۸	۱۷۲ ۲۰	۱۹۰ ۲۲	۲۱۰ ۲۴	۲۲۸ ۲۶
۶۱به بالا	طول قسمت اتصال (متر) تعداد مخروطهای ایمن	۹۱ ۱۱	۱۰۳ ۱۳	۱۱۴ ۱۴	۱۲۵ ۱۵	۱۳۷ ۱۶	۱۶۰ ۱۹	۱۸۲ ۲۱	۲۰۶ ۲۴	۲۲۹ ۲۶	۲۵۱ ۲۹	۲۷۴ ۳۱

نکته:
۱-مخروط های ایمنی به فاصله تقریبی ۹متر از هم قرار میگیرند.
۲-قسمت اتصال خروجی باید به جز در جایی که یک جزیره موقتی ایجاد شده است تحت زاویه ۴۵درجه باشد.
۳-وقتی که تمام علایم در جای خود قرار گرفتند باید یک فرد مسئول و مطلع از بین این علایم عبور کند تا (مناسب
بودن) علایم، دوباره کنترل شود.
۴-وقتی که کنترل وسایل نقلیه مستقیماً و با استفاده از علایم ایست، آهسته و یا چراغهای راهنمای سه مرحلهای و یا
علایم حق تقدم عبور صورت بگیرد، قسمت اتصال ورودی میتواند تحت زاویه ۴۵درجه اجرا گردد

 الف-۲-عرض مسدود شده (عرض خطر)
عرض مسدود شده (عرض خطر) عبارتست از عرضی از راه که برای انجام عملیات اجرایی، اشغال میگردد. این عرض شامل عرض سطح و فضای کاری به علاوه ”عرض محدوده آزاد  S میباشد

 الف-۳-عرض محدوده آزاد(S)

عرض محدوده آزاد عبارتست از عرض واقع در بین منتهی الیه فضای کاری و ترافیک عبوری که با توجه به حداکثر سرعت مجاز متغیر است. مقدار کمیتهای فوق در جدول (۱-۱) ارائه گردیده است. هر جا که حداکثر سرعت مجاز ملاک قرار میگیرد، باید حداقلهای فوق رعایت گردد. همچنین باید به مسائل غیر منتظره و عبورهای مقطعی محلی نیز توجه گردد. باید فضا و ناحیه مناسب و ایمنی برای کارگران و پرسنل مشغول به کار، به وجود آید و حتی الامکان این فضا برای، کاهش مزاحمت برای ترافیک عبوری، کوچک و محدود باشد. هر گاه افراد پیاده از سواره رو عبور میکنند، باید برای آنها نیز فضای مناسب فراهم گردد. به این نکته توجه شود که عرض آزاد S از لبه بیرونی فضای کاری تا قسمت خارجی مخروطه ای ایمنی اندازه گیری میشود

ب- محدوده آزاد

محدوده آزاد عبارتست از یک محوطه خالی بین ناحیه انتقال (مخروط محافظکاری) و فضای کاری،در کارهای متحرک این ناحیه بین وسیله نقلیه هدایت ترافیک و وسیله نقلیه در حال انجام کار میباشد و هدف از ایجاد این ناحیه به وجود آوردن یک حاشیه ایمنی برای وسایل نقلیه و کارگران مشغول به کار میباشد.
این محدوده باید طوری طراحی شود که فضای کافی برای توقف وسایل نقلیه قبل از رسیدن به ناحیه کاری را به وجود آورد تا چنانچه رانندهای متوجه علایم اخطاری و پیش آگاهی ناحیه هشدار اولیه نشده باشد و وارد ناحیه انتقال گردد، فرصت و زمان کافی داشته باشد تا وسیله نقلیه خود را قبل از برخورد با کارگران و وسایل آنان در ناحیه کاری متوقف نماید. این ناحیه باید عاری از کارگران، تجهیزات، مصالح و وسایل کاری باشد

ب-۱- طول محدوده آزاد (L)

طول محدوده آزاد عبارتست از طول بین پایان ناحیه انتقال (پایان مخروط محافظ کاری) T و فضای انجام کار و مقدار آن با توجه به حداکثر سرعت مجاز از جدول ۱-۱ تعیین میگردد

جدول ۱-۱ حداقل طول و عرض محدوده آزاد

حداکثر سرعت مجاز (کیلومتر در ساعت)	حداقل طول محدوده آزاد (L)(متر)	حداقل عرض محدوده آزاد (S)(متر)
تا۴۰	۵	۰.۵
۴۱تا۵۰	۱۰	۰.۵
۵۱تا ۶۰	۱۵	۰.۵
۶۱به بالا	۲۵	۱.۲

۳- محوطه کاری (M)

مجموع ناحیه ایمنی، سطح و فضای کاری را محوطۀ کاری گویند.

الف – طول محوطه کاری : طول محوطه کاری عبارتست از مجموع طولهای ناحیه انتقال، سطح و فضای کاری (و ناحیه ایمنی) که حداکثر طول آن در راههای دوطرفه با وجه به حجم ترافیک عبوری نباید از مقادیر مندرج در جدول ۲-۱بیشتر باشد

جدول ۲-۱ طول محوطه کاری

	حداکثر تعداد وسیله نقلیه در دو برای	حداکثر تعداد وسیله نقلیه در دو برای
طول محوطه کاری طول کارگاه(متر)	تعداد وسایل نقلیه در ۳دقیقه	تعداد وسایل نقلیه در ساعت
۱۰۰	۷۰	۱۴۰۰
۲۰۰	۶۳	۱۲۵۰
۳۰۰	۵۳	۱۰۵۰

ب- سطح کار : سطح کار عبارتست از سطح حفاری، کاوش و یا مرمت که در آن کار انجام میشود
ج -فضای کاری : عبارتست از فضای اطراف سطح کاری که برای گذاشتن ابزارآلات، تجهیزات، دستگاهها و دپوی مصالح مورد نیاز استفاده میشود. این فضا همچنین محدوده اطراف را که برای حرکت و مانور، برای انجام کار استفاده میشود نیز شامل میگردد
د-ناحیه ایمنی : ناحیهای است که برای ایمنی ترافیک عبوری و حفاظت استفادهکنندگان از راه و مأموران و کارگران در حال انجام کار استفاده میشود. در این ناحیه نباید مصالح و تجهیزات قرار گیرد. همانگونه که در بند (عرض خطر) نیز اشاره گردید، ممکن است این ناحیه برای قرار دادن علایم و تجهیزات ایمنی جادهای مورد استفاده قرار گیرد

۴- ناحیه پایان عملیات اجرایی (E)

این ناحیه فضای کوچکی است که برای هدایت ترافیک به حالت طبیعی و اولیه به کار میرود و از قسمت پایانی فضای کاری شروع شده و تا آخرین علامت ادامه دارد. یک ناحیه مخروطی به عنوان  ناحیه ایمنی در این قسمت لازم است که به رانندگان نشان میدهد که میتوانند به خطی که مسدود بوده برگردند. قسمت اتصال خروجی (ناحیه مخروطی) به جز در حالی که یک جزیرۀ موقتی ایجاد شده است، تحت زاویه ۴۵درجه اجرا میگردد

جدول ۵-۷ فاصله نصب برای علایم »پایان کارهای راهداری و راهسازی«

سرعت متوسط وسایل نقلیه (کیلومتر در ساعت)	فاصله نصب علایم (پایان کارهای راهسازی) از پایان عملیات
تا۳۰	۱۰تا۳۰متر
بین۳۱تا۵۰	۳۰تا۴۵متر
بیشتر از ۵۰	۴۵تا۹۰متر

»
طرح عمومی محوطه کاری با وسیله نقلیه پارک شده در جلوی فضای کاری

این شماتیک به درک بهتر این تعاریف کمک میکند.

در این پست فایل اتوکد حاوی ۷۰ بلوک تابلوهای مورد نیاز طراحی پلان ایمنی در عملیات اجرایی  را ارائه خواهیم که بسیار کمیاب است وبرابر تجهیزات ایمنی نشریه ۲۶۷ جلد هفتم تهیه شده است و شامل آیتم های ذیل میباشد :

• کلیه تابلوها با اتوکد ترسیم شده و عکس نمی باشد.
• بیش از ۷۰ تابلو مورد نیاز طراحی پلان ایمنی مثل جاده انحرافی ،‌ آدمک پرچم زن ،‌ مخروط ایمنی ، چراغ چشمک زن ،‌تابلوهای به چپ برانید ،‌ به راست برانید،‌ جاده فاقد خط کشی است و تابلوهای اطلاعاتی نشریه فوق در آن تهیه شده است .
• رنگ بندی بلوک تابلوها به شکلی است که در صورت استفاده در روی نقشه های گوگل ارت نمایش مناسبی را در چاپ خواهند داشت.
• نوشتار تابلوها نیازمند به دانلود فونت اتوکد خاصی نمی باشد . و بدون مشکل بهم ریختگی نمایش و چاپ میشود.
• رنگ بندی بلوک تابلوهای به صورتی است که در صورت استفاده در روی نقشه های گوگل ارت نمایش مناسبی را در چاپ خواهند داشت.
• در صورت مشاهده در ناخوانایی قسمتی از نقشه از فرمان RE استفاده کنید کلیه متن ها و ترسیمات با کیفیت نمایش داده میشود.
• به همراه دو پلان ایمنی پر کاربرد در عملیاتهای اجرایی با درج فواصل ( جاده دو طرفه و یک طرفه )
• کلیه تابلوها بلوک شده است و به راحتی می توان در آن تغییرات دلخواه را اعمال کرد.
• کلیه متن تابلوها با فونت ابریشم بوده  که ترسیم شده است.
• فرمت DWG و سازگار با تمام ورِژنهای اتوکد
• تهیه سریع نقشه دلخواه ایمنی با اتوکد