اشکالات اتحاد نفس پیامبر (ص) با عقل فعال

ساخت وبلاگ
در منظر ملاصدرا نفس قوی مانند نفس پیامبر, ص که انسان کامل است براساس حرکت جوهری تکامل یافته و تمام مراحل را یکی پس از دیگری در می نوردد تا مندک و مستغرق در عقل فعال, شده و حتی از این مرحله بالاتر می رود. حال براساس این دیدگاه دو اشکال اساسی پیش می آید:

1-باید دید معنای دقیق اتحاد, در این بحث چیست؟ اگر مقصود عین الربط بودن نفس نسبت به علت مجرد خود است، مطلبی است قابل قبول، لیکن این معنا از اتحاد, به صورت تکوینی و برای همه نفوس، حتی نفوس اشقیاء و کفار، حاصل است، حال آن که ظاهر سخنان طرفداران اتحاد, آن است که تنها پاره ای نفوس در پر تو کمالات خاصی که در دنیا می یابند، پس از مرگ به مقام اتحاد, نایل می شوند. بنابراین بعید است چنین معنایی از اتحاد, در نظر باشد.
اما اگر مقصود از اتحاد, آن است که واقعاً برخی از نفوس با عقل فعال, یکی می شوند به نحوی که هویت و شخصیت و هذیت خود را از دست بدهند و تمایز آنان از دیگر نفوس منتفی گردد، این معنا فاقد برهان و دلیل معقول است و با اصول اعتقادی ما نیز سازگار ندارد. البته، در سخنان عرفا مطالبی نزدیک به این یافت می شود تا آن جا که حتی گروهی از آنان قائل شده اند که پاره ای نفوس، پس از مفارقت از بدن، سرانجام با ذات اقدس حق تعالی متحد می شوند یا در آن فانی می گردند.

2-ابهام ديگر در نظريه ملّاصدرا به مسئله اتحاد نفس با عقل فعال, بازمى گردد. با توجه به اينكه عقل فعال,، علت ايجاد نفس است، آيا وصول معلول به مرتبه علت خود بر اثر استكمال، امرى ممكن است؟ به نظر مى رسد كه چنين امرى شدنى نيست. همه كمالات معلول پرتوى از وجود و كمالات علت اوست؛ چگونه ممكن است كه معلول بر اثر استكمال به مرتبه اى از كمال برسد كه در رتبه علت قرار گيرد. معناى اين سخن اين است كه علت، تمام كمالات خود را به معلول افاضه كند، و اين امرى نامعقول است. علت همواره شأنى از شئون خود را به معلول افاضه مى كند.
p>
عکس کده...
ما را در سایت عکس کده دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : عکاس شهر axadeh بازدید : 348 تاريخ : يکشنبه 11 آذر 1397 ساعت: 11:33

خبرنامه